به گزارش خبرنگار جهان تیتر، آبله میمونی در روزهای اخیر در ١٢ کشور دنیا گزارش شده که نگرانی ها را به دنبال داشته است بنابراین برخی کشورها اقدام به خرید واکسن کردهاند.
آبله میمون یک عفونت ویروسی نادر و شبیه به آبله انسان است این بیماری که مشترک بین انسان و حیوان است، عمدتا در مناطق جنگلهای بارانی استوایی آفریقای مرکزی و غربی رخ میدهد و گهگاه به مناطق دیگر نیز منتقل میشود.
تاکنون ۶۸ مورد مرگ مشکوک از جمله ۸ مورد در انگلستان، ۲۰ مورد در پرتغال، ۷ مورد در اسپانیا، ۱۳ مورد در کانادا و یک مورد در ایالات متحده گزارش شده است واین نگرانی وجود دارد که ویروس ممکن است به طور وسیع و خاموش در جامعه و احتمالا از طریق یک مسیر جدید انتقال منتشر شود.
بیشتر بخوانید:
اولین مورد ابتلا به بیماری آبله میمون در سوئیس/ افزایش شمار مبتلایان به این ویروس در آلمان
آبله میمون یک بیماری نادر است که در اثر عفونت با ویروس آبله میمون ایجاد می شود. ویروس آبله میمون از جنس ارتوپاکس ویروس و از خانواده پاکس ویریده است. جنس ارتوپاکس ویروس همچنین شامل ویروس واریولا (که باعث آبله می شود)، ویروس واکسینیا (مورد استفاده در واکسن آبله) و ویروس آبله گاوی است.
آبله میمون اولین بار در سال 1958 هنگامی که دو شیوع بیماری شبیه آبله در مستعمرات میمون ها برای تحقیقات نگهداری می شد، کشف شد، از این رو آبله میمون ها نامگذاری شد. اولین مورد انسانی آبله میمون در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) طی یک دوره تشدید تلاش برای از بین بردن آبله ثبت شد.
آبله میمونی ضایعات جلدی (بثورات پوستی) در صورت و قسمتهای مختلف بدن ایجاد میکند. دوره نهفتگی آبله میمونی، یعنی از زمان ابتلا به عفونت تا شروع علائم، معمولاً ۶ تا ۱۳ روز است اما شاید تا ۲۱ روز هم طول بکشد. این بیماری معمولا با نشانههایی مشابه سرماخوردگی آغاز میشود. دوره تهاجم اولیه ویروس میتواند تا ۵ روز طول بکشد که با تب، سردرد شدید، تورم غدد لنفاوی، کمر درد، درد عضلانی و کمبود انرژی شدید ظاهر میشود.
مشکلات پوستی معمولاً طی یک تا ۳ روز پس از ظهور تب آغاز میشود. بثورات پوستی حدود ۹۵درصد موارد بر روی صورت، ۷۵درصد موارد بر کف دست و کف پا و ۳۰ درصد موارد بر اندامهای تناسلی ظاهر میشوند. همچنین میتواند غشای مخاطی دهان را هم درگیر کند. این ویروس میتواند برای قرنیه چشم هم مشکلاتی را ایجاد کند و در موارد شدید باعث نابینایی شود. درگیری پوستی با گذشت زمان افزایش مییابد و رنگ بثورات پوستی به سمت زردی میرود. در موارد شدید، این ضایعات میتوانند قسمتهای زیادی از پوست را از بین ببرند. با پیشرفت بیماری، ویروس به مغز و نخاع میرسد و باعث التهاب مغز و نخاع میشود که میتواند به آسیب مغزی و مرگ منجر شود.
روش انتقال آبله میمون
برخلاف SARS-CoV-2 که از طریق قطرات ریز معلق در هوا به نام آئروسل ها پخش می شود، تصور می شود که آبله میمون از تماس نزدیک با مایعات بدن مانند بزاق در اثر سرفه منتشر می شود. هوپر میگوید، این بدان معناست که فرد مبتلا به آبله میمون احتمالاً تماسهای نزدیک بسیار کمتری را نسبت به فرد مبتلا به SARS-CoV-2 آلوده میکند. هر دوی این ویروس ها می توانند علائمی شبیه آنفولانزا ایجاد کنند، اما آبله میمون همچنین باعث بزرگ شدن غدد لنفاوی و در نهایت ضایعات مشخص پر از مایع در صورت، دست ها و پاها می شود. اکثر مردم در عرض چند هفته بدون درمان از آبله میمون بهبود می یابند.
در 19 می، محققان در پرتغال اولین پیش نویس ژنوم ویروس آبله میمون را که در آنجا شناسایی شده بود آپلود کردند، اما گوستاوو پالاسیوس، ویروس شناس در دانشکده پزشکی Icahn در کوه سینا در شهر نیویورک، تاکید می کند که هنوز یک پیش نویس بسیار اولیه است. و قبل از نتیجه گیری قطعی باید کار بیشتری انجام شود.
ویروس آبله میمون مربوط به یک سویه ویروسی
آنچه محققان می توانند از این داده های ژنتیکی اولیه بگویند این است که ویروس آبله میمون مربوط به یک سویه ویروسی است که عمدتاً در غرب آفریقا یافت می شود. این سویه باعث بیماری خفیفتر میشود و نرخ مرگ و میر کمتری دارد – حدود 1٪ در جمعیتهای فقیر و روستایی – در مقایسه با گونهای که در آفریقای مرکزی در گردش است. اما دقیقاً چقدر سویه عامل شیوع فعلی با بیماری در غرب آفریقا متفاوت است – و اینکه آیا ویروس هایی که در کشورهای مختلف ظاهر می شوند به یکدیگر مرتبط هستند یا خیر – ناشناخته باقی مانده است.
جهش ویروس آبله میمون
ویروس آبله میمیون از انسان به انسان نیز از طریق تماس نزدیک با ترشحات تنفسی و یا ضایعات پوستی فرد مبتلا منتقل میشود و دوره نهفته آن تا حدود سه هفته است. البته میزان سرایت و انتقال آن به شدت آبله مرغان یا آبلهای که در گذشته شایع بود، نیست.
راینا مک اینتایر، می گوید، پاسخ به این سؤالات می تواند به تعیین اینکه آیا افزایش ناگهانی موارد ناشی از جهشی است که به این ویروس آبله میمون اجازه می دهد سریعتر از گذشته منتقل شود یا خیر، و اینکه آیا هر یک از شیوع ها به یک منشاء واحد بازمی گردد یا خیر کمک کند.
اپیدمیولوژیست بیماری های عفونی در دانشگاه نیو ساوت ولز در سیدنی، استرالیا. برخلاف SARS-CoV-2، یک ویروس RNA که به سرعت در حال تکامل است و انواع آن به طور منظم از مصونیت در برابر واکسن ها و عفونت قبلی دور شده اند، ویروس آبله میمون یک ویروس DNA نسبتاً بزرگ است. مک اینتایر میگوید: ویروسهای DNA در تشخیص و ترمیم جهشها بهتر از ویروسهای RNA هستند، به این معنی که بعید است ویروس آبله میمون به طور ناگهانی جهش یافته باشد تا در انتقال انسان مهارت پیدا کند.
تشخیص آبله میمون
با این حال، تشخیص در افرادی که هیچ ارتباط ظاهری با یکدیگر ندارند نشان میدهد که ویروس ممکن است بیصدا در حال گسترش باشد – واقعیتی که آندریا مککولوم، اپیدمیولوژیست که سرپرستی تیم مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده را بر عهده دارد، آن را «عمیقاً نگرانکننده» میداند. “.
برخلاف SARS-CoV-2 که میتواند بدون علامت گسترش یابد، آبله میمون معمولاً بدون توجه نمیماند. تا حدی به دلیل ضایعات پوستی که ایجاد می کند، شخص را مبتلا می کند. مک کولوم می گوید اگر آبله میمون بدون علامت گسترش یابد، به ویژه نگران کننده خواهد بود زیرا ردیابی ویروس را سخت تر می کند.
منشاء شیوع و عوامل خطر عفونت
معمای دیگر این است که چرا تقریباً همه خوشههای پرونده شامل مردان 20 تا 50 ساله میشود که بسیاری از آنها همجنسگرا، دوجنسگرا هستند و با مردان رابطه جنسی دارند (GBMSM). ریموین میگوید اگرچه آبله میمون از راه جنسی منتقل نمیشود، اما فعالیت جنسی مطمئناً به منزله تماس نزدیک است.
مک اینتایر میگوید محتملترین توضیح برای این الگوی انتقال غیرمنتظره این است که ویروس به طور تصادفی در یک جامعه GBMSM معرفی شد و ویروس در آنجا به گردش خود ادامه داده است. پس از تکمیل تحقیقات اپیدمیولوژیک، که می تواند هفته ها طول بکشد و شامل ردیابی دقیق تماس است، دانشمندان ایده بهتری در مورد منشاء شیوع و عوامل خطر عفونت خواهند داشت.
علائم و نشانه ها آبله میمون
دوره کمون
دوره کمون (فاصله از عفونت تا شروع علائم) آبله میمون معمولاً از 6 تا 13 روز است اما می تواند بین 5 تا 21 روز باشد. عفونت را می توان به دو دوره تقسیم کرد:
دوره تهاجم
دوره تهاجم (بین 0 تا 5 روز طول می کشد) که با تب، سردرد شدید، لنفادنوپاتی (تورم غدد لنفاوی)، کمردرد، میالژی (درد عضلانی) و آستنی شدید (کمبود انرژی) مشخص می شود. لنفادنوپاتی یکی از ویژگی های متمایز آبله میمون در مقایسه با سایر بیماری هایی است که ممکن است در ابتدا مشابه ظاهر شوند (آبله مرغان، سرخک، آبله).
رویش پوست معمولاً در عرض 1-3 روز پس از ظهور تب شروع می شود. بثورات بیشتر روی صورت و اندامها به جای روی تنه متمرکز میشوند. صورت (در 95٪ موارد) و کف دست ها و پاها (در 75٪ موارد) را درگیر می کند. همچنین غشاهای مخاطی دهان (در 70٪ موارد)، دستگاه تناسلی (30٪) و ملتحمه (20٪) و همچنین قرنیه تحت تأثیر قرار می گیرند.
بثورات به طور متوالی از ماکول ها (ضایعات با پایه صاف) به پاپول ها (ضایعات سفت کمی برجسته)، وزیکول ها (ضایعات پر از مایع شفاف)، پوسچول ها (ضایعات پر از مایع زرد رنگ) و پوسته هایی که خشک می شوند و می ریزند، تکامل می یابد. تعداد ضایعات از چند تا چند هزار متغیر است. در موارد شدید، ضایعات میتوانند تا زمانی که بخشهای بزرگی از پوست از بین برود، با هم ترکیب شوند.
درمان آبله میمون
مراقبت بالینی برای آبله میمون باید به طور کامل برای کاهش علائم، مدیریت عوارض و جلوگیری از عواقب طولانی مدت بهینه شود. برای حفظ وضعیت تغذیه مناسب باید به بیماران مایعات و غذا داده شود. عفونت های باکتریایی ثانویه باید همانطور که نشان داده شده درمان شوند. یک عامل ضد ویروسی به نام tecovirimat که برای آبله ساخته شده بود، توسط انجمن پزشکی اروپا (EMA) برای آبله میمون در سال 2022 بر اساس دادههای مطالعات حیوانی و انسانی مجوز دریافت کرد. هنوز به طور گسترده در دسترس نیست.
واکسیناسیون
واکسیناسیون علیه آبله از طریق چندین مطالعه مشاهده ای نشان داده شد که حدود 85٪ در پیشگیری از آبله میمون موثر است. بنابراین، واکسیناسیون قبلی آبله ممکن است منجر به بیماری خفیفتری شود. شواهدی مبنی بر واکسیناسیون قبلی علیه آبله معمولاً به صورت اسکار روی بازو دیده می شود. در حال حاضر، واکسنهای اصلی (نسل اول) آبله دیگر در دسترس عموم نیستند. برخی از پرسنل آزمایشگاه یا کارکنان بهداشت ممکن است واکسن جدیدتری برای آبله دریافت کرده باشند تا از آنها در صورت مواجهه با ارتوپاکس ویروس در محل کار محافظت شود.
یک واکسن جدیدتر مبتنی بر ویروس واکسینیا ضعیف شده اصلاح شده (سویه آنکارا) برای پیشگیری از آبله میمون در سال 2019 تأیید شد. این واکسن دو دوز است که در دسترس بودن آن محدود است. واکسنهای آبله و آبله میمون در فرمولبندیهای مبتنی بر ویروس واکسینیا به دلیل محافظت متقاطع برای پاسخ ایمنی به ارتوپاکس ویروسها ایجاد میشوند.
به گفته محرزمتخصص عفونی هنوز هیچ موردی از شیوع آبله میمون در کشور ما گزارش نشده است و اگر نگرانیهایی در شبکههای اجتماعی درباره آمدن این ویروس به کشور وجود دارد، ناشی از این است که اغلب ما در شبکههای اجتماعی در معرض شدید اطلاعات زیاد، غیرضروری و حتی نادرست قرار میگیریم.